Zbulo Tepelenen

Tepelena ndodhet ne krahinen e Dervenit, ne jug te Shqiperise. Ajo pershkrohet tej per tej nga lumi Vjose, ne pjesen veri-lindore ndodhet mali i Shendellise, perballe saj qendrojne malet e zones se Kurveleshit ndersa me ne jug mali i Golikut, gryka e Mezhgoranit, qe ndan si me thike vargmalet Shendelli-Lunxheri-Bureto dhe Trebeshine-Dhembel- Nemercke. Dy lumenjte , Vjosa, nga me te medhenjte e Shqiperise, dhe Drinos krijojne nje peisazh madheshtor. Ne themelet e kesaj krahine jane qytetet Tepelene, Memaliaj dhe fshatrat Mezhgoran, Dragot, Becisht, Dames, Kallemp, Kashisht, Bylysh, Vasjar, fshat Memaliaj, Nivice, Turan, Mirice e Luzat. Emri i Tepelenes ka tre variante; i pari e lidh prejardhjen e ketij emri me fjalen turke “Tepeleden” qe do te thote “kokeshpues”. Versioni i dyte e shpjegon fjalen me “Tepe e Lenes” qe do te thote “kodra e Lenes” dhe versioni i trete me bindes eshte ai qe kete emer e shpjegon me fjalen ilire “Antibylyne” qe do te thote “perball Bylyneve”. Me vone kjo fjale evoluon dhe merr emrin Tepelene. Kostumet popullore, kryesisht te Tepelenes, jane te vecanta pasi burrat perdorin poture dhe fustanella, xhamadan, ndersa grate citjane, kemisha te gjata pa jake jeleku, flokaja etj. Nje tjeter karakterisitike e vecante eshte se per veshjet popullore perdoren zbukurime me qendisje ari. 

 

Kalaja e Ali Pashë Tepelenës ndodhet në veri të qytetit në një pozicion gjeografik që ndihmonte në mbrojtejen e kalasë. Nga burimet historike, kalaja është vizonuar nga vetë Pashai i cili ka inspektuar etapat e ndërtimit të kësaj perle të rajonit. Kalaja aktuale u rindërtua prej tij më 1819 me një sipėrfaqe 4-5 ha me tre hyrje dhe 3 kulla. Deri mė 1820 ka qėnė rezidenca e dytė e Ali Pashë Tepelenës.

Kalaja e Tepelenës, me copëzat e veta, tregon ende sot për të shkuarën e vet krenare.

Muret e kështjellës janë ndërtuar në bazë të formës natyrale të terrenit, ku përveç 3 kullave që janë të ngritura në pikat kyçe të mureve, të tjerat janë përdorur thjesht si kënde dalje. Ndersa një nga 3 portat ka patur një mbishkrim: Porta e Vezirit.

Kjo kala përmendet nga shkrimtarë apo udhëtarë ndër shekuj, si psh udhëtari i njohur otoman, Evlija Çelebiu në shek. XVII, diplomatë të huaj nga perëndimi apo bota orientale, të cilët dokumentojnë në shkrimet e tyre për madhështinë e saj dhe të zonës perreth.
Ndër shumë botime, Lord Bajroni shkroi "Shtegtimet e Çajld Haroldit", ku tregon sesi ai shikonte Shqipërinë në fillim të shekullit XIX.
Për Bajronin, Shqipëria ishte një vend me bukuri natyrore të rralla, ndërsa shqiptarët ishin njerëz mikprites, të pashëm, trima dhe krenarë.
Kalaja e Ali Pashë Tepelenës, ka shërbyer si rezidenca e dytë e tij dhe është listuar si monument kulturor i kategorisë së parë prej vitit 1963.

Sheshi para Kalasë, mban emrin e Lord Bajronit, një shkrimtar dhe udhëtar anglez që kaloi disa vite në zotërimet e Ali Pashës, ku shumë herë pushoi dhe në Kalanë e Tepelenës.

Kurveleshi, kjo krahinë përmendet gjatë shekujve për natyrën e egër, kanionet e prera, trimërinë e banorëve, mikpritjen e tyre, kalatë ndērshekullore, zbulime arkeologjike dhe jo vetëm. Këngët dhe vallet e krahinës kanë gjallëruar jetën e kësaj zone, ndërsa blegtoria e imët me delet e dhitë, dhe grumbullimi i bimëve mjekësore si sherebeli, çaji i malit, rigoni, kanë zhvilluar aspektin ekonomik të këtyre fshatrave relativisht të thellë.

Diplomati i Ali Pashë Tepelenës, Pukëvili, William Lik, piktori i njohur anglez, udhëtarja Edith Durtham, kanë vizituar këtë zonë dhe fshatrat e vet, si Nivica, Progonati, Lekdushi, etj, duke lënë shkrime, piktura apo harta që dokumentojnë për rëndësinë historike të zonës. Sot këto fshatra mund të vizitohen me anë të rrugës automobilistike që nis në fshatin e Bençës, pas Tepelenës, dhe përfundon në fshatin Nivicë. Rruga është ende në ndërtim, me fragmente ende te pashtruara, por mëse e kalueshme me makina normale.

Natyra, njerëzit dhe këngët, që ende këndohen në këto hapësira, janë pak nga arsyet që këto zona duhet të vizitohen pa hezitim.

Turistët që ngjiten në zonën malore të Tepelenës, kryesisht për në Nivicë dhe kanionet e saj, mund të vizitojnë edhe ujëvarën e Progonatit. Ndodhet pak më në lindje të fshatit Progonat të rrethit të Tepelenës. Në të rrjedhin ujerat e përroit të Gurrës së Progonatit. Banoret e quajnë “buza e ujit”. Këtu përroi formon kanione dhe ka lartësi rreth 1000 m mbi nivelin e detit. Ujëvara ka lartësi rreth 25 m. Në mesin e saj ka një prag të vogël, i cili e bën më të bukur rënien e shkumëzimin e ujit nga lartësia. Te pragu është formuar një urë e gurtë natyrore, e cila e ndan ujëvarën në dy pjesë. Sektori i luginës poshtë saj përbën një kanion madhështor, disa qindra metra i thellë, me plot guva e shpella karstike ende te paeksploruara. Vlerat e ujëvarës janë të shumta, por mbi të gjitha turistike.

Përgatiti materialin:  Alexander Paskali  – aktivist I lëvizjes për promovimin e zonave të thella rurale për më shumë akses dhe zhvillim “Dropull nje eksperience rurale”  Koordinator I grupit “Hiking South Albania”, drejtues I guidave lokale të personalizuara në zonën e Dropullit prej 6 vitesh, vizita në objektet e kultit dhe zonat e rëndësisë së veçantë, njohës mjaft I mirë I shtigjeve malore.

Të gjitha të drejtat janë të rezervuara “Hiking South Albania” – Guida malore dhe “Dropull, nje eksperience rurale” 

©Copyright Hiking South Albania

Ky artikull është ekskluziv i Alexander Paskali dhe Hiking South Albania, gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, "Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to". Shkrimi mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar Hiking South Albania dhe në fund të vendoset linku i burimit, në të kundërt çdo shkelës do të mbajë përgjegjësi sipas Nenit 178 të Ligjit Nr/ 35/2016.

 

    Për më shumë informacion na gjeni në :

     https://www.facebook.com/Albanian.Adventurer/

10+ Reasons why you need to visit Southern Albania

When I say I want to travel, I don’t mean I want to stay at fancy resorts or buy key chains from souvenir shops. When I say I want to travel, I mean I want to explore another place and become part of it. I want to discover wild nature and hidden paths. I want to hike mountains and walk along quiet beaches. I want to meet people who are not like me, but people who I can like all the same. I want to photograph the people and places I see. I want my mind to be in constant awe of life on earth. I want to see things with new eyes. I want to look at a map and be able to remember how I was transformed by the places I have been to, the people I have met and the things I have seen. This, I think, is what is at the heart of real adventure and that is exactly why I plan on making my life one.

That’s why I choose this path, of an adventurer, of a hiking guide, who faces the unknown with determination and curiosity.

Very few people can claim to have visited “the Land of the Eagles” and experienced what it’s really about. Today Southern Albania is probably one of the safest and most welcoming destinations in Europe. Exhale in the rural landscapes and mountains of South Albania. Made up of well-known local destinations like Papingu, Cajupi, Frasheri and Murgana Summit the area is an outdoor adventurer’s dream. But it doesn't take much to find the regions less traveled and get off the beaten track. The great unknown lures people in and the friendliness and hospitality, paired with some of the most amazing landscape, do their part to make the visitor fall in love with the country.
Is this the reason why the National Tourism Board dubbed it “A new Mediterranean Love”? Most Probably...Join our community!
Is this the reason why the National Tourism Board dubbed it “A new Mediterranean Love”? Most Probably...Join our community!

Below we are listing 10 reasons why you need to visit Southern Albania:

1. The locals are friendly especially to the foreigners. They trust a lot the tourists to lend their homes. Some of them have turned their homes to hostels so they can accommodate more people inside.

2. The food  is delicious. Especially the traditional dishes. Our cousin is a mixture of Turkish, Greek and Italian style but you can find also some unique traditional Albanian dishes. And don't forget most of Albanian food is organic so that why it probably taste great. Some local Albanian dishes that you should try: Fergese, Tave Kosi, Perime Ne Zgare, Burek, and Speca me Gjize.

3.The countless castles to explore. Albania, a country full of history since ancient times, witness to countless battles through history. Therefore, here in Albania, you can be sure to find some spectacular castles – from ancient times to medieval fortresses. Scattered all across the country, most are steeped in history, and some are still inhabited to day. 

4. Albania has some of the best beaches in Europe.

Albania’s rugged coastline, with traditional villages nestled in isolated bays and golden beaches lapped by turquoise waters, was a revelation when travelers first started discovering the country during the turn of the century. Since then Europe’s last untouched beaches have changed almost beyond recognition, but there’s still plenty of reason to come here and explore this magnificent coastline where the Adriatic and Ionian seas meet.

5. It's safe to travel even solo. Relatively new to tourism, Albanians are very friendly and are proud that you’ve chosen their country to visit so they will help you with information if you plan to travel solo to a local destination.

6. Albania has several UNESCO World Heritage Sites. Home to a number of landmarks with valuable cultural and historical importance, Albania is a destination not to be missed for those passionate about cultural tourism. Several of these have been recognized by UNESCO as World Heritage Sites because of their uniqueness and importance to the collective interests of humanity. Albania has four World Heritage Sites in Total – one natural, one mixed, and two cultural.

7. It's relatively unexplored country, but soon it will change. How much do you really know about the Albanian country and culture? My guess, probably not that much. You might have heard things about the lovely Albanian Riviera and its beaches, but in general, it’s largely unexplored. That’s because it was having a bad reputation of being unsafe and unstable before, and the infrastructure isn’t the best either. However, things are changing for the better, and the future is bright for this lovely nation. While the infrastructure still are struggling, there is always someone who’s willing to drive you anywhere you want for a couple of Euros. They are also very friendly, so it’s even possible to hitchhike and explore off the beaten path without having to worry.

8. It's cheap, very cheap. You want to travel, but don’t want to break the bank? I got news for you. When you visit Albania, you can splurge without breaking the bank. Prices are at least half of the rest of Europe, thus making it easy to get a good value for your money.

9. Albania is a unique country, unspoiled and seems like a space frozen in time. 

MY PERSONAL OPINION ON WHY YOU SHOULD VISIT ALBANIA

First of all, why not? I mean, the major cities and destinations in Europe will probably stay the same year after year, but Albania is an upcoming destination, and it’s now that you can really experience the authentic Albanian culture. Tourism in Albania was largely just for nationals, and it wasn’t until recent years international tourists started to visit Albania.

Travel companies from the Nordic countries are now offering direct flights and packages to Ksamil and Saranda, which means more tourists are on their way to explore Albania and all of the hidden gems.That’s probably the main reason why you should visit Albania in 2020. But also, because it’s such a lovely place to travel. It doesn’t matter that the locals rarely speak English, it doesn’t matter that Master card isn’t accepted, and it doesn’t matter if a local taxi driver hustles you on 1 or 2 Euros while driving you 1 hour away for just a couple of Euros.

Albania is dirt cheap and it’s freaking awesome. I had the best Burek in my life for as little as 1 Euro and I had a really nice Frapuchino for 1 euro down in the harbor of Saranda. We went on a 6 hours bus ride for 5 Euros where we even got ourselves a local old lady who was eager to show us all of the old castles, despite the fact that she didn’t speak a single word in English.

It’s one of the least explored countries in Europe, and that’s why you should visit Albania. It’s really beautiful, and cheap!

10. Nature is incredible and it gets even better if you drink some "raki ball kazani". 

Antiquity has given a wonderful present to Albania, thanks to the ruins that are spread in many archaeological parks across the country. Some of them are built on the top of the hills, which gives to everyone the possibility to make both a trip in Albanian history and its beautiful nature. Albania is known for its rich water resources. Here you’ll find also beautiful crystalline rivers that flow between breathtaking mountains. In Albania are located some of the highest mountain peaks of the Balkans. Touristic villages in picturesque valleys and familiar traditional atmosphere make Albanian mountains a must-visit for all the nature lovers. Start a journey into the green world of Albanian natural parks, where you’ll have the chance to discover lakes, lagoons, waterfalls, and many other surprises. Start a journey into the green world of Albanian natural parks, where you’ll have the chance to discover lakes, lagoons, waterfalls, and many other surprises. 

If all the above reasons were not enough, lately a lot of foreigners have decided to stay at our country especially at the cities of Saranda, Permet, Gjirokaster. Besides the clean air , you will find lots of friends, in all this beautiful cities because Albanian are known for staying a few hours at coffee shops drinking coffee and strong raki.

This article is prepared by: Alexander Paskali - movement activist for the promotion of remote rural areas for more access and development “Dropull a rural experience” Coordinator of “Hiking South Albania” group, leader of personalized local guides in Dropull area for 6 years , visits to cult sites and areas of particular importance, very good connoisseurs of mountain trails. 

All rights reserved "Hiking South Albania" - Mountain Guides and "Dropull, a Rural Experience"

For more information you can find us at: 

https://www.facebook.com/Albanian.Adventurer/

COLD WATER SWIMMING VIROI LAKE

Albanians are skipping the heated pool and rediscovering the pleasures of lakes — even in winter.
                                                             By Alexander Paskali
                                                                    07.02.2020

Viroi lake is located 3 km away from Gjirokastra city and its natural underwater treasures have never been listed as a tourist attraction. It is one of the natural monuments of the city (a UNESCO World Heritage Site), announced as a protected area in 1982. Viroi underwater cave has a depth of 249 meters and is surrounded by wild pines on the outside. 

The cave is unexplored by the most tourists that come here, expect from divers, cavers and speleologists and adrenaline enthusiasts who are well experienced in cold water exposure. It seems that Albania’s nature keeps undiscovered secrets which are not yet explored or known by most of the people.

  

The site probably will remind you of a calming Monet painting, since the surface of the lake is covered in plants and flowers. Underneath the water surface, you can see many underwater plants and beautiful caves. It is possible to dive the lake and explore the caves more closely but you will need a thick neoprene costume to make the dive more comfortable. Also you need to be a skilled swimmer cause the water coming from natural spring makes a whirlpool effect apparently. 

We dived on 7th of February on a sunny day. The water temperature was 8-10 degrees Celsius and the water felt like ice cold once you submerge in it. You need to accustom your body temperature first by diving at the left side out of the spring natural water which is usually warmer and then enter into the spring water. Once you are inside let your body to adjust a little bit and calm yourself and your breathing, because the body usually takes an initial shock. We start by putting first our feet and then the upper body. Do not try to put your face and head inside for more than 3 seconds because it will get numb. But the level of adrenaline you feel afterward pays off. Cold exposure for a few minutes benefits your immune system and your mood in general so i suggest to all experienced divers and swimmers, but be careful because there are dangers to it. Do not try it if you feel weak or you have bad health conditions, because you are gonna regret it.

Below you will find the video from the moment of entering into the natural spring water: 

https://www.facebook.com/Albanian.Adventurer/posts/636074517249174?notif_id=1587529619324583&notif_t=page_post_reaction&ref=notif

This article is prepared by: Alexander Paskali - movement activist for the promotion of remote rural areas for more access and development “Dropull a rural experience” Coordinator of “Hiking South Albania” group, leader of personalized local guides in Dropull area for 6 years , visits to cult sites and areas of particular importance, very good connoisseurs of mountain trails. 

All rights reserved "Hiking South Albania" - Mountain Guides and "Dropull, a Rural Experience"

For more information you can find us at: 

https://www.facebook.com/Albanian.Adventurer/

KISHAT NE FSHATIN DERVICJAN

Dropulli është krahinë e rrethit te Gjirokastres e banuar nga minoritare me kombesi greke. Fshatrat e banuara nga minoriteti grek ndodhen kryesisht në të djathtë të rrugës nacionale që të çon drejt jugut në Kakavijë, pika kufitare me ­Greqinë. Kjo rrugë, 31 kilometra e gjatë.

Duke udhëtuar drejt jugut, në të djathtë shihni fshatrat Derviçan, Goranxi Sofratikë e.t.j. të vendosur në faqe të malit si dhe Gjirokastra. Derviçani është një kilometër larg nga rruga kombëtare. Në të gjenden 3 kisha të cilat spikasin për vlerat e tyre arkitektonike.

KISHA FJETJA E HYJLINDËSES

Kisha “Fjetja e Hyjlindëses” gjendet në fshatin Derviçian të Dropullit të Poshtëm. Është ndërtuar në vitin 1870. Ka përmasat 18 x 10 m. Kjo vërtetohet me anën e një mbishkrimi në portën jugore të kishës: “Fjetja e Hyjlindëses u ndërtua më 1870” .

 

 

KISHA E SHËN MËRISË

Kisha ngrihet në vendbanimin e vjetër mbi fshatin Dervician. Së bashku me kishen e Shën Anës janë të vetmet ndërtesa që kanë  mbetur në këmbë  nga vendbanimi I braktisur.Kisha përbëhet nga naosi dhe narteksi. Naosi është i tipit në formë kryqi me kupolë,triapsidal,me përmasa të brendëshme 6,85x3,80m.  

 

Propocionet e zgjatura të naosit kanë sjellë një zhvillim jot ë barabartë të krahëve të kryqit.krahët lindor dhe perëndimor janë më të gjatë dhe më të ngushtë në krahasim me ato verior dhe jugor Apsidat anësore e zgjerojnë së tepërmi hapësirën e nefit tërthor. Kupola që mbulon bërthamën qëndrore ngrihet mbi një tambur të ulët.Ambienti I altarit, I ndarë nga pjesa tjetër me një iconostas druri, zgjerohet në mënyrë të ndjeshme nga apsida e madhe e bemës. Intereri ndricohet nga dritare të mëdha të hapura në apsidat veriore dhe jugore.

 

Naosi lidhet me anën perëndimore me narteksin,I cili ka formë katërkëndëshi këndrejtë dhe mbulohet me kupolë me bazë elipsi. Narteksi ndricohet me dritare të mëdha , të hapura në muret veriore dhe jugore. Hyrja për në narteks bëhet nga ana perëndimore.

Në pamjen e jashtme volume gjatësor,I mbuluar me cati dyujëshe,ndërpritet në mënyrë të qartë nga një brez tërthor I shkallëzuar, I përbërë nga volume e larta të apsidave anësore,volume e krahëve të kryqit të mbuluara me cati dyujeshe dhe tamburit që mban kupolën.

  

Muret e kishës janë të ndërtuara me gurë  shtresorë me formë të rregullt të lidhura me llac gëlqereje. Catia dyujeshe  është e mbuluar me rasa guri. Apsidat me nike te mbuluara me harqe te shkallezuara, si dhe me korniza ne forme dhembesh te shkallezuara, element dekorativ per te thyer rrafshesine e muratures.

GËRMADHAT E KISHËS SË SHËN ANËS, PANAJOTOPULLA MBI  FSHATIN  DERVICIAN

Eshte ndertuar ne nje pllaje te larte mbi fshatin Dervician,ne nje territor te mbushur me rrenoja te nje vendbanimi te hershem. Kisha eshte e vogel me permasa te brendshme 4,5x2,9 m , por me interes per sa I perket ndertimit te saj struktural. Eshte ne forme salle e mbuluar me qemer cilindrik. Ne muret gjatesore dalin pilastra, te cilat lidhen me harqe ne te dy drejtimet. 

Harqet terthore sherbejne si brinje rigjiditeti (qendrueshmerie) te qemerit, ndersa ato gjatesore sherbejne si mbeshtetje te ketij qemeri, duke krijuar nike ne muret veriore dhe jugore. Ambienti i altarit ndahet me nje ikonostas prej muri, i cili ka dy hyrje dhe dy vende  ikonash te medha. Apsida e bemes del jashte ne forme rrethore. Ndricimi eshte shume I paket dhe vjen nga dritare te vogla te hapura mbi porten perendimore dhe ne apside.

Pjerresia e terenit ,mbi te cilin ngrihet kisha , ka lehtesuar ndertimin e nje qimitri gjysem te future ne shkemb. Ai ka forme katrore me nje kollone ne mes , e cila lidhet  me muret perimetrale me harqe , duke krijuar kater berthama katrore, dy prej te cilave mbulohen me kupola ,ndersa dy te tjera me qemer cilindrik.

Muratura eshte ndertuar me gure shtresor , me vendosje te rregullt te tyre. Kisha eshte e zhveshur nga cdo perpunim dekorativ. Te vetmet element dekorativ jane nikja mbi porte dhe dritarja dyfishe mbi te, te mbuluara me harqe tulle.

Përgatiti materialin:  Alexander Paskali  – aktivist I lëvizjes për promovimin e zonave të thella rurale për më shumë akses dhe zhvillim “Dropull nje eksperience rurale”  Koordinator I grupit “Hiking South Albania”, drejtues I guidave lokale të personalizuara në zonën e Dropullit prej 6 vitesh, vizita në objektet e kultit dhe zonat e rëndësisë së veçantë, njohës mjaft I mirë I shtigjeve malore.

Të gjitha të drejtat janë të rezervuara “Hiking South Albania” – Guida malore dhe “Dropull, nje eksperience rurale” 

©Copyright Hiking South Albania

Ky artikull është ekskluziv i Alexander Paskali dhe Hiking South Albania, gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, "Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to". Shkrimi mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar Hiking South Albania dhe në fund të vendoset linku i burimit, në të kundërt çdo shkelës do të mbajë përgjegjësi sipas Nenit 178 të Ligjit Nr/ 35/2016.

    Për më shumë informacion na gjeni në :

     https://www.facebook.com/Albanian.Adventurer/